كاكتوس گياهي است از تيره كاكتوسيان (Cactaceae) تيرهاي از ميخكسانان كه اغلب خاردار و گوشتي هستند. انواع كاكتوس در ابتدا تنها در شمال و جنوب و نواحي مركزي آمريكا رشد ميكرد اما امروزه در بسياري از مناطق گرم و خشك جهان توسط مردم پراكنده شده است. كاكتوس طي طوفانهاي ناگهاني آب ذخيره كرده و آب ذخيرهشده را طي ماههاي خشكسالي به مصرف ميرساند. كاكتوسيان در ايران گونه بومي ندارند. بيشتر كاكتوسها ريشههاي عميقي داشته و ساقه شبكه مانندي دارند كه بهعنوان منبع ذخيره آب عمل ميكنند ساقه كاكتوس توسط تيغهايي محافظت ميشود. كاكتوسها برگهاي خيلي كوچكي داشته يا اصلاً برگ ندارند.
كاكتوس اچينو گروزني تيغ زرد يكي از بهترين گزينهها براي طراحي دكوراسيون خانه، فضاي سبز، تراريوم و پاسيو است. كاكتوس اچينو گروزني يكي از معروفترين كاكتوسها در جهان ميباشد تا حدي كه خيليها كاكتوس را با اچينو گروزني ميشناسند. اچينو گروزني كاكتوسي است كروي، مقاوم و زيبا كه در حدود ۲۵ تا ۳۰ سالگي گل ميدهد. اچينو گرزوني در فصل بهار و تابستان رشد ميكند. به راحتي دماي بالا و نور زياد را تحمل ميكند. هرچقدر نور بيشتري دريافت كند تيغهاي زيباتري خواهد داشت البته بايد از آفتاب سوختگي جلوگيري شود. اچينو گروزني بومي كشور مكزيك است. اچينو در اوايل زندگي خود رشد سريعي دارد اما به سرعت رشد آن كند شده به طوري كه براي رسيدن به ارتفاعي در حدود ۲۴ سانتيمتر به ۱۰ سال زمان نياز دارد. اچينو بومي مكزيك است و در شرايطي كه شبيه به زادگاهش باشد تا قطر ۹۰ سانتيمتر نيز رشد ميكند. كاكتوس اچينو گروزني تيغ زرد در صورتي كه شرايط برايش مهيا باشد، در اواسط تابستان گلهاي زرد رنگ زيبايي ميتواند داشته باشد و دمايي بين ۱۰ تا ۲۴ درجه براي آن مناسب است. البته بايد مراقب باشيد دما هرگز به زير ۵ درجه نرسد. نور كامل آفتاب ميخواهد. البته نور مستقيم در روزهاي بسيار گرم ممكن است باعث سوختگي اين كاكتوس شود و از طريق بذر تكثير ميشود.
شرايط محيطي
يكي از معيارهاي تعيينكننده خاك مناسب براي كاكتوسها، آبوهوا است. بهگونهاي كه در آبوهواي گرم نياز اين گياهان به خاك قابلنفوذ و سبك بيشتر احساس ميشود درحاليكه در آبوهواي سرد كه گياهان نياز به آبياري چنداني ندارند به خاكي سنگينتر نياز خواهد بود. بهطوركلي كاكتوسها خاكهاي با PH كمتر از ۷ تا نزديك به ۷ را ميپسندند. در بيشتر متون، تركيب اصلي خاك كاكتوسها در اندازههاي زير سفارش شده است: يك قسمت خاك باغچه بهاضافه يك قسمت شن و ماسه (به نسبت مساوي) بهاضافه يك قسمت كمپوست (مواد پوسيده گياهي و خاكبرگ)، يا يكدوم قسمت خاك رسي بهاضافه يك قسمت ماسه بهاضافه يك قسمت خاك باغچه، يا يك قسمت كمپوست بهاضافه يك قسمت خاك پيت بهاضافه يك قسمت ماسه. هرگاه به تركيبهاي بالا در انتها، ۵ درصد خاك زغال اضافه شود اثر ويژهاي در جلوگيري از پوسيدگي و ديگر بيماريهاي قارچي خواهد داشت (حضور پتاس در خاك زغال، باعث اين امر ميشود). البته در متون مختلف و در گفتههاي افراد باتجربه در زمينه توليد و پرورش كاكتوس به فرمولهاي مختلف ديگري نيز اشاره شده است. برخي از افراد در تركيب خاك خود از كود حيواني و برخي ديگر از ورمي كمپوست استفاده ميكنند. بهعنوانمثال ميتوان به اين تركيب اشاره كرد: دو قسمت شن ريز شسته شده و شيرين (فاقد املاح) بهاضافه كمتر از يك قسمت كود گاوي پوسيده بهاضافه يك قسمت خاكبرگ پوسيده با اندازه متوسط ذرات بهاضافه مقدار بسيار كمي از قطعات خورد شده زغال چوب. خاك مناسب ديگري كه معمولاً استفاده ميكنند ۶۰ درصد شن شسته شده ۲۰ درصد پيت ماس و ۱۵ درصد ورمي كمپوست بهعلاوه مقداري زغال است.
اين گياه در حد متوسط گرما در فصل بهار تا پاييز و شبهاي خنك نياز دارد. هواي زمستان بايد خنك باشد (حدود ۱۰ تا ۱۴ درجه سانتيگراد). كاكتوسهايي كه تار دارند بايد در محلي با دماي حداقل ۱۶ درجه نگهداري شوند. همچنين توجه داشته باشيد كه تهويه مناسب از جمله نيازهاي كاكتوس است. بهترين درجه براي نگهداري كاكتوسها ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتيگراد است.بايد توجه داشته باشيد كه ميزان تابش نور و روشنايي محيط نگهداري كاكتوسها در شكل ظاهري كاكتوسها، رنگ گل، تعداد گلها، ساقهها و شكل غنچههاي گل اهميت فراواني دارد. اما توجه داشته باشيد بهطوركلي، كاكتوسها به نور زياد (نزديك پنجرههاي شرقي و غربي) و نور خيلي زياد (نزديك پنجرههاي جنوبي) نياز دارند. نكته حائز اهميت در مورد ميزان نور محيط نگهداري كاكتوسها در اين است كه چنانچه نور محيط كم باشد كاكتوسها طراوت و زيبايي خود را از دست ميدهند و در مورد كاكتوسهايي كه گل دارند، توانايي گلدهي خود را از دست ميدهند. كاكتوس بعد از مدتي در نور كم از بين ميرود. البته نور زياد در تابستان باعث آفتابسوختگي ميشود. رطوبت براي گياه كاكتوس اهميت چنداني ندارد. چرا كه بومي مناطق خشك و صحراهاي آمريكا است. آبوهواي گياه كاكتوس بايد تقريباً گرم يا كوهستاني باشد.
كاشت
ابتدا گلداني را براي كاشت كاكتوس انتخاب كنيد كه زهكشي مناسبي داشته باشد. براي اين منظور ميتوانيد سطح زيرين گلدان خود را كمي سوراخ كنيد. سپس سنگهاي نسبتاً درشت جمعآوري كنيد و آنها را به ارتفاع ۲ الي ۳ سانتيمتر (البته مقدار سنگ به ميزان بزرگي و كوچكي گلدان شما بستگي دارد) در انتهاي گلدان بريزيد. بعد از آن مقداري ماسه ساختماني تهيه و يا خريداري كنيد. اين ماسه را در ابتدا بشوريد تا رس آن كاملاً جدا شود. آنقدر شستوشو را ادامه دهيد تا آب صاف از ماسه سرازير شود، سپس با استفاده از يك الك ماسه را الك كنيد تا سنگهاي ريزودرشت آن از هم جدا شود. سپس سنگهاي ريز ماسه را با پيت ماس مخلوط كنيد (يك پيمانه پيت ماس به اضافه دو پيمانه ماسه ريز به اضافه يك يا نصف پيمانه زغال كبابي خردشده). اگر در خانه مايكروفر داريد حدود ۵ دقيقه مخلوط آماده شده را در درون آن بگذاريد. پس از سرد شدن مخلوط را روي سنگهاي درشتي كه در مرحله نخست آماده كرده بوديد بريزيد. بعد از آن با فشار دادن دست بر روي سطح موردنظر بستر را محكم كنيد و يك لايه نازك سنگ ريزه روي بستر بريزيد.
در مرحله آخر بذر كاكتوس را بر روي سطح موردنظر بپاشيد طوري كه بذرها به فاصله ۱ الي ۲ سانتيمتر از يكديگر فاصله داشته باشند. سپس در ظرف را بگذاريد در غير اين صورت نايلون يا پلاستيك بر روي آن بكشيد و سپس بذر كاشته شده را در دماي ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتيگراد قرار دهيد. توجه داشته باشيد كه بذر زير نور مستقيم خورشيد نباشد. بعد از ۱۰ روز بذرها جوانه ميزنند و شروع به رشد ميكنند. شما بايد پس از كاشت كاكتوس بذر، هر دو هفته يكبار سم قارچكش را بر روي بستر خاك به اندازه استاندارد اسپري كنيد. كاكتوس تا سه ماهگي نياز به هيچ كودي ندارد. به بذر كاكتوس هر از چند گاهي سر بزنيد تا حشرات و موارد مشكوك را شناسايي كنيد.
نحوه نگهداري كاكتوس در خانه
با توجه به استقامت و بردباري كاكتوسها نسبت به شرايط محيطي و گسترش آپارتماننشيني و زندگي پرمشغله امروزي سالبهسال بر تعداد پرورشدهندگان اين گياه افزوده ميشود. كاكتوس يكي از گياهان پرطرفدار است كه ميتوانيد يك گياه عالي براي آپارتمانهاي بدون بالكن امروزي باشد. برخي از افراد به اين دليل كاكتوسها را دوست دارند كه فكر ميكنند اين گياه مقاومت بيشتري نسبت به ساير گياهان دارد و در نتيجه نگهداري از آن هم زحمت كمتري خواهد داشت. اين طرز فكر تا حدودي درست است به اين دليل كه كاكتوس ميتواند آب اضافي را در خود ذخيره كند و هنگام كمآبي از آن تغذيه كند، اما بايد به ياد داشته باشيم اين به آن معنا نيست كه نگهداري كاكتوس بدون كمترين زحمتي امكانپذير است. البته باز هم تأكيد ميكنيم كاكتوس به دليل توان ذخيره آب، بهترين گياه براي نواحي خشك و كم آب بهحساب ميآيد. شايد شما هم در صحراهاي خشك كاكتوسهاي بزرگي را ديده باشيد كه در شرايط آب و هوايي بسيار بد هم دوام آوردهاند؛ دليل اين موضوع آن است كه كاكتوس ميتواند با يكبار ذخيره آب، ماهها بدون آب به زندگي خود ادامه دهد. اين نكته هم جالب است كه ذخيره آب توسط ريشههاي كاكتوس انجام ميشود.
كاكتوس ريشههاي بسيار بلندي دارد كه به كمك آنها ميتواند آب موردنياز را در خود ذخيره كند. شايد بتوان گفت اين بزرگترين تفاوت كاكتوس با ساير گياهان است. اگر شما در خانه گياه كاكتوس داريد دقت كنيد درون خاك كاكتوس بايد از شن و سنگريزه نيز استفاده كنيد. همچنين به خاطر داشته باشيد اين گياه به نور زياد احتياج دارد و بايد در محيطي گرم قرار بگيرد. از ديگر نكاتي كه بايد به آن توجه كنيد آبياري كاكتوس است. به خاطر داشته باشيد كاكتوس نسبت به ساير گياهان بايد با فاصله زماني طولانيتري آبياري شود. البته آبياري كاكتوس بايد با توجه به نوع آن، فصل، گرماي محيط و اندازه گياه تعيين شود. با در نظر گرفتن همه اين موارد و از آنجا كه امروزه كاكتوسها در اندازههاي مختلف ارائه و فروخته ميشوند، ميتوانيد با توجه به فضاي خانه خود، تعدادي از اين گياه را در نقاط مختلف نگهداري كنيد. گلدانهاي رنگي و كوچك كاكتوس بهخوبي ميتوانند پشت پنجره، روي ميزهاي كنار ديوار و كنار قاب عكسهاي روميزي قرار بگيرند و جلوهاي خاص به اتاق، سالن و خانه شما بدهند.
براي خريد بذر كاكتوس به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راههاي زير نيز ميتوانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳