آموزش كاشت و نگهداري گل آهار

گل آهار (Zinnias) از گياهان يك ساله است كه رشد بسيار سريعي دارد و گل‌هاي بزرگي هم توليد مي‌كند. كاشت گل آهار، با رنگ‌هاي متنوعي كه دارد، طيف زيبايي از رنگ‌ها را به باغ ارمغان مي‌دهد. رايج‌ترين گل آهار، گل كوكب است كه تا ۹۰ سانتي‌متر رشد مي‌كند. گل آهار در رنگ‌هاي قرمز، نارنجي، صورتي، زرد، بنفش، سفيد است. از گل‌هاي رنگارنگ آهار براي تزيين حاشيه‌ها استفاده مي‌شود. گل‌هاي آهار كوچك‌تر براي تزيين حاشيه‌ها و قرار دادن در گلدان‌ها مناسب‌تر هستند. گل آهار ظريف هم براي سبدهاي آويز مناسب هستند. گل آهار براي درست كردن دسته گل بسيار مناسب هستند. گل آهار از زيباترين گل‌هايي است كه براي كاشت در باغچه‌ها يا نماسازي‌ها مورداستفاده قرار مي‌گيرد. از اين گل به‌عنوان گل شاخه بريده هم مي‌توان استفاده نمود.

گياه‌شناسي گل آهار

آهار يك گل يك‌ساله است و زادگاه آن مكزيك است، برگ‌هاي پهن و دراز و نوك تيزي دارد برگ‌هاي گل آهار نسبتاً خشن است. رنگ برگ‌ها كمي به خاكستري مي‌زند اين‌گونه زيبا داراي گونه‌هاي پاكوتاه و پابلند مي‌باشد در هر دو مدل اين گياه گل‌ها به دو نوع گل درشت و گل ريز موجود است و تنوع زيادي در اين‌گونه يافت مي‌شود. گلدهي اين گياه به علت رشد سريعي كه دارد از زمان كاشت تا زمان گلدهي حدود ۲ ماه زمان مي‌برد گرماي تابستان گلدهي آن را متوقف نمي‌كند و مرتباً در حال گلدهي است اين‌گونه گياهي زيبا در تمام فصل تابستان و اوايل فصل پاييز گلدهي دارد.

شرايط اكولوژيك موردنياز گل آهار

خاك

بذر گل آهار به خاكي نياز دارد كه زهكش مناسب داشته باشد. همچنين اگر مقداري كود دامي پوسيده به خاك اضافه شود، سبب بهبود خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك شده و رشد گياه را بهبود مي‌بخشد. به‌طوركلي بذر گل آهار در خاك باغچه به‌راحتي رشد مي‌كند.

آبياري

اين گياه خشك‌سالي و كم‌آبي را حتي در روزهاي گرم سال تحمل مي‌كند. بذر گل آهار براي رشد مطلوب به رطوبت كافي نياز دارد ولي بايد توجه داشت كه هواي بسيار مرطوب و شرجي، به گياه لطمه مي‌زند.

دما

گرماي بيش‌ازحد هوا، گلدهي و قطر گل‌ها را كاهش مي‌دهد و حتي مي‌تواند منجر به توقف گلدهي نيز بشود. بنابراين در روزهاي گرم تابستان بايد بعدازظهرها در تابستان باشند.

نور

اين گياه نور مستقيم را دوست دارد. اگر نور كم باشد باعث رشد طولي گياه و توليد ساقه‌هاي نازك و كاهش گلدهي مي‌شود، توليد گل‌هاي كوچك و رنگ‌پريدگي مي‌شود و اگر شدت نور بالا باشد باعث سوختگي برگ‌ها و ريزش گل‌ها مي‌شود.

گونه‌هاي مهم گل آهار

از گونه‌هاي اين جنس مي‌توان z.angustifolia, z. haageana, z.Mexicana با گل‌هاي كم پر و نيمه پرپر و z.elegans را نام برد. امروزه ارقام پاكوتاه و پابلند به بازار عرضه شده كه ارقام پاكوتاه آن بيشتر موردتوجه قرار گرفته است.

روش تكثير گل آهار

تكثير اين گياه با كشت بذر گل آهار صورت مي‌گيرد. به اين منظور دو راه در نظر گرفته مي‌شود:

۱٫ نشاكاري: براي نشاكاري در مناطق سردسير، بذر گل آهار را در فروردين يا ارديبهشت ماه، در خزانه مي‌كارند و بعد در تير ماه نشاكاري انجام مي‌گيرد. اما در مناطق گرمسير، انتقال در اسفند ماه صورت مي‌گيرد و باعث مي‌شود در مقايسه با حالت قبلي، ارتفاع و انشعابات گياه بيشتر شده و عملكرد بذر گل آهار افزايش يابد. زمان انتقال نشا، در مرحله ۳ تا ۴ برگي است و اگر به تأخير بيافتد، برگ‌هاي پايين ريزش پيدا كرده و گياه ظاهر نامطلوبي پيدا مي‌كند. اين روش يك عيب دارد و آن هم زمان‌بر بودن و وقفه زياد است. به همين دليل اكثراً بذر گل آهار مستقيماً در محيط اصلي كشت مي‌شود.

۲٫ كشت مستقيم بذر گل آهار: در اين روش بذر گل آهار در اوايل بهار در زمين اصلي كشت مي‌شود و از آنجاي كه بذر مصرفي زيادتر از حالت نشاكاري است پس حتماً بايد عمل تنك كردن در مرحله ۲ تا ۳ صورت گيرد. در غير اين صورت گياه دچار خوابيدگي مي‌شود.

شرايط نگهداري گل آهار

محل كاشت بذر گل آهار بايد در طول روز حداقل ۴ الي ۶ ساعت از تابش مستقيم نور خورشيد برخوردار باشد، بايد مراقب بود كه بهترين مكان براي كاشت گياه مكاني است كه در طول روز بيشتر از ۶ ساعت نور مستقيم خورشيد بيشتر نتابد زيرا همان‌طور كه نور كم باعث رشد ساقه‌ها و گلدهي كم خواهد شد. آفتاب زياد بخصوص در روزهاي گرم باعث كوچك ماندن گل‌ها خواهد شد، همچنين براي آبياري گياه نبايد اجازه داد خاك به‌طور كامل خشك شود بخصوص در ايام تابستان با گرمي هوا و افزايش دما نياز گياه به آب بيشتر مي‌شود، البته نبايد خاك گياه هميشه غرق آب باشد كه باعث پوسيدگي گياه خواهد شد، آبياري در فواصل زماني مناسب باعث گلدهي بهتر گياه خواهد شد.

گلدهي گل آهار

به علت رشد زياد آهار، از زمان كاشت بذر گل آهار تا گلدهي آن ۱٫۵ تا ۲ ماه طول مي‌كشد. گرماي تابستان گلدهي آن را متوقف نكرده و مرتب گل‌هاي جديدي را مي‌توان روي آن مشاهده كرد. بدين ترتيب در تمام مدت تابستان و نيمي از پاييز گلدهي دارد.z.elegans روزكوتاه اختياري است و در روزهاي كوتاه زودتر به گل مي‌رود بهترين كيفيت گل آهار در روزهاي كوتاه اواخر تابستان به دست مي‌آيد.z. angustifolia نسبت به طول روز بي‌تفاوت است.

نگهداري پس از برداشت گل آهار

زماني كه آهار به‌منظور استفاده از گل بريده آن پرورش داده مي‌شود بايد پس از باز شدن كامل گل و در ساعت‌هاي خنك روز مانند صبح يا بعدازظهر و زماني كه گياهان عاري از رطوبت يا شبنم باشند برداشت شود. شاخه بايد تا بيشترين طول برداشت شود اما تعداد گره كافي براي توليد دوباره گل بر روي گياه باقي بماند. از آهار مي‌توان براي توليد گل خشك استفاده كرد كه به علت تنوع در رنگ و شكل و اندازه گل اين گياه زياد موردتوجه قرار گرفته است. به جز رنگ قرمز و تيره و رنگ سرخابي كه به حالت نامطلوبي تغيير رنگ مي‌دهند ديگر رنگ‌هاي آهار را به‌خوبي مي‌توان خشك نمود.

آفات و بيماري‌هاي گل آهار

از بيماري‌هاي مهم آهار كه كشت و كار آن را محدود مي‌كند سفيدك پودري (Eryziphe cichoracearum) مي‌باشد. بيشترين آلودگي در اواخر تابستان و اوايل پائيز رخ مي‌دهد. استفاده از قارچ‌كش به‌صورت پيشگيرانه مي‌تواند در كنترل آن مؤثر باشد. Z. angustifolia به سفيدك مقاوم است.

قارچ‌هاي پينيوم و فيتوفتورا باعث پوسيدگي ريشه اين گياه شوند كه علامت آن سياه شدن ريشه و پايين ساقه است. در شرايط زه كشي نامطلوب همراه با آبياري زياد اين حالت بيشتر اتفاق ميافتد.

استفاده از قارچ‌كش‌هاي اتازول يا متالاكسيل در خاك يا محلول‌پاشي گياه با Fosetyl-Al مي‌تواند در كنترل بوته ميري و پوسيدگي ريشه ناشي از اين قارچ‌ها مؤثر باشد. فوزاريوم و رايزوكتونيا نيز مي‌تواند باعث سياه شدن ريشه و پايين ساقه و كاهش سبز شدن بذر گل آهار، توقف رشد، زرد شدن، پژمردگي و مرگ گياهان مسن‌تر شوند.

نكات كاربردي در رابطه با گل آهار

گل آهار به‌صورت يك ساله كاشته مي‌شود. بذر گل آهار را در ارديبهشت ماه در خزانه مي‌كارند و در تير ماه آن را نشا كار مي‌كنند. اين گل از گياهاني است كه بذر آن مستقيماً در محل اصلي يعني حاشيه‌هاي گل‌كاري كاشته مي‌شود و رشد آن بسيار زياد است

مراقبت‌هاي بيشتر مي‌تواند شامل وجين كردن، تنك كردن اطراف بوته، آبياري منظم در روزهاي گرم تابستان و احياناً استفاده از يك كود مايع (ماهي يك‌بار) خواهد بود.

دما زير ۱۵ درجه سانتي‌گراد گلدهي گل آهار را كم مي‌كند. دما زير ۱۰ درجه سانتي‌گراد هم برگ‌هاي آن را زرد مي‌كند.

اگر پوسيدگي، قارچ، پژمردگي و سفيدك‌هايي مشاهده كرديد بايد آبياري را كم كنيد.

آفتاب بالاي ۶ ساعت و دما بالا ۳۰ درجه سانتي‌گراد باعث كوچكي گل‌ها مي‌شود.

بهترين حالت گلدهي آن اواخر تابستان است چرا كه كم‌كم روزهاي كوتاه مي‌شوند و اين گياه در واقع روزكوتاه اختياري است.

زمان گل‌دهي آن از وسط تابستان- آخر تابستان/اوايل پاييز- وسط پاييز است.

اين گياه براي پروانه‌ها، زنبورها، مرغ‌هاي مگس‌خوار جذاب است.

هرس كردن ساقه جوان گل آهار، كندن گل‌هاي خشك شده و حذف شاخه‌هاي جانبي، گلدهي را افزايش مي‌دهد. حذف شاخه‌هاي بلند هم براي مرتبي گياه خوب است.

براي خريد بذر گل آهار و ساير گياهان زينتي به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.